VNPT Dẫn Dắt AI Việt: Phân Tích 3 Đề Xuất Chiến Lược
VNPT vừa công bố một tầm nhìn chiến lược táo bạo, đề xuất tham gia ba dự án AI mang tầm vóc quốc gia. Đây không chỉ là bước đi của một doanh nghiệp mà còn là tín hiệu cho thấy khát vọng làm chủ công nghệ và dẫn dắt công cuộc chuyển đổi số của Việt Nam. Chúng ta hãy cùng phân tích sâu hơn về ba đề xuất này và ý nghĩa của chúng đối với tương lai công nghệ nước nhà.
VNPT và Khát Vọng Dẫn Dắt Kỷ Nguyên AI Việt Nam: Phân Tích Sâu Ba Đề Xuất Chiến Lược
Trong không khí trang trọng của lễ kỷ niệm 80 năm thành lập, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam VNPT không chỉ nhìn lại chặng đường lịch sử hào hùng mà còn hướng tới tương lai với một tuyên bố mang tầm vóc chiến lược. Tổng giám đốc Huỳnh Quang Liêm đã chính thức đề xuất với Chính phủ về việc tham gia ba dự án Trí tuệ nhân tạo AI có tầm ảnh hưởng quốc gia. Đây không đơn thuần là một kế hoạch kinh doanh, mà là một lời cam kết mạnh mẽ, thể hiện khát vọng tiếp nối truyền thống tiên phong, dẫn dắt Việt Nam bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư một cách chủ động và tự cường.
Ba đề xuất này, bao gồm việc triển khai vận hành hệ thống GPU quốc gia, phát triển mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt, và xây dựng nền tảng AI hỗ trợ cán bộ công chức, được ví như ba trụ cột vững chắc tạo nên nền móng cho một hệ sinh thái AI toàn diện Make in Viet Nam. Hãy cùng đi sâu phân tích từng trụ cột để thấy rõ tầm nhìn và ý nghĩa chiến lược đằng sau chúng.
Trụ Cột 1: Hệ Thống GPU Quốc Gia – Nền Tảng Sức Mạnh Tính Toán Cho AI
Đề xuất đầu tiên và cũng là nền tảng nhất của VNPT là mong muốn tham gia vận hành hệ thống GPU quốc gia theo mô hình nhà nước đầu tư, doanh nghiệp vận hành.
Để hiểu tầm quan trọng của đề xuất này, trước hết chúng ta cần làm rõ GPU là gì và tại sao nó lại sống còn đối với AI. GPU, hay đơn vị xử lý đồ họa, ban đầu được thiết kế để xử lý đồ họa phức tạp trong trò chơi điện tử. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng kiến trúc xử lý song song hàng nghìn tác vụ cùng lúc của GPU lại cực kỳ hiệu quả cho việc huấn luyện các mô hình AI phức tạp, vốn đòi hỏi một khối lượng tính toán khổng lồ. Nếu ví AI như một bộ não thông minh thì hệ thống GPU chính là nguồn năng lượng, là nhà máy điện cung cấp sức mạnh cho bộ não đó hoạt động và học hỏi.
Hiện nay, việc tiếp cận tài nguyên GPU hiệu năng cao là một rào cản lớn đối với nhiều doanh nghiệp, viện nghiên cứu và startup tại Việt Nam do chi phí đầu tư ban đầu cực kỳ tốn kém. Tình trạng thiếu hụt tài nguyên tính toán này giống như việc chúng ta có rất nhiều kỹ sư tài năng nhưng lại không có đủ công cụ và máy móc hiện đại để họ phát huy hết khả năng.
Mô hình nhà nước đầu tư, doanh nghiệp vận hành mà VNPT đề xuất là một giải pháp thông minh và đã được chứng minh hiệu quả tại nhiều quốc gia tiên tiến như Hàn Quốc, Singapore hay UAE. Trong mô hình này, Chính phủ đóng vai trò kiến tạo hạ tầng chiến lược, đảm bảo nguồn lực tính toán mạnh mẽ cho cả quốc gia. VNPT, với kinh nghiệm vận hành hạ tầng viễn thông và trung tâm dữ liệu quy mô lớn, sẽ đảm nhận vai trò quản lý, vận hành và tối ưu hóa hệ thống.
Lợi ích của mô hình này là vô cùng to lớn. Nó giúp huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội, tránh đầu tư dàn trải, lãng phí. Quan trọng hơn, nó dân chủ hóa quyền truy cập vào sức mạnh tính toán. Các trường đại học có thể dùng hệ thống này để nghiên cứu AI chuyên sâu. Các startup công nghệ có thể thuê tài nguyên để huấn luyện các mô hình đột phá mà không cần lo lắng về gánh nặng chi phí hạ tầng. Các doanh nghiệp lớn có thể phát triển các ứng dụng AI chuyên ngành. Một hệ thống GPU quốc gia sẽ trở thành trái tim, bơm năng lượng cho toàn bộ hệ sinh thái AI của Việt Nam phát triển nhanh chóng và bền vững.
Trụ Cột 2: Mô Hình Ngôn Ngữ Lớn Tiếng Việt – Xây Dựng Trí Tuệ và Bản Sắc Việt
Nếu hệ thống GPU là phần cứng, là cơ bắp, thì mô hình ngôn ngữ lớn LLM chính là phần mềm, là bộ não, là linh hồn của rất nhiều ứng dụng AI hiện nay. Đây là công nghệ đằng sau những cái tên đình đám như ChatGPT hay Gemini. VNPT đã đề xuất được Chính phủ giao nhiệm vụ trọng yếu: phát triển một mô hình ngôn ngữ lớn dành riêng cho tiếng Việt.
Tại sao chúng ta không chỉ sử dụng các mô hình sẵn có từ các ông lớn công nghệ toàn cầu? Câu trả lời nằm ở sự phức tạp và đặc thù của ngôn ngữ, văn hóa Việt Nam. Tiếng Việt có dấu thanh, cấu trúc ngữ pháp phong phú, từ ngữ đa nghĩa và vô số sắc thái biểu cảm, thành ngữ, tục ngữ, tiếng lóng mà các mô hình được huấn luyện chủ yếu bằng dữ liệu tiếng Anh khó có thể hiểu sâu sắc. Việc phụ thuộc vào các mô hình ngoại lai có thể dẫn đến những kết quả sai lệch, thiếu tự nhiên và không nắm bắt được bối cảnh văn hóa xã hội của người Việt.
Phát triển một mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt do chính người Việt xây dựng là một bài toán về tự chủ công nghệ. Nó cho phép chúng ta kiểm soát dữ liệu đầu vào, đảm bảo các giá trị văn hóa, lịch sử và pháp luật của Việt Nam được tôn trọng và phản ánh chính xác. Đây là yếu tố then chốt để bảo vệ chủ quyền số quốc gia trong kỷ nguyên thông tin.
Khi sở hữu một LLM tiếng Việt mạnh mẽ, chúng ta sẽ mở ra vô vàn khả năng. Các doanh nghiệp có thể xây dựng những trợ lý ảo thông minh thực sự thấu hiểu khách hàng Việt. Các cơ quan nhà nước có thể tạo ra các hệ thống trả lời tự động, giải đáp chính sách một cách chính xác. Ngành giáo dục có thể phát triển công cụ gia sư ảo cá nhân hóa cho học sinh. Ngành y tế có thể xây dựng hệ thống phân tích bệnh án và tư vấn sức khỏe bằng ngôn ngữ tự nhiên.
Đề xuất của VNPT không chỉ nhằm tạo ra một sản phẩm công nghệ, mà là kiến tạo một nền tảng cốt lõi. Nền tảng này sẽ là bệ phóng cho hàng trăm, hàng nghìn ứng dụng AI khác do người Việt tạo ra, phục vụ cho chính người Việt, giải quyết các bài toán đặc thù của Việt Nam. Đây chính là cách để chúng ta tạo ra lợi thế cạnh tranh, không bị bỏ lại phía sau và từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ thế giới.
Trụ Cột 3: AI Hỗ Trợ Công Chức – Hiện Đại Hóa Nền Hành Chính Quốc Gia
Trụ cột thứ ba tập trung vào ứng dụng thực tiễn và có tác động trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước. VNPT bày tỏ mong muốn được giao triển khai nền tảng và ứng dụng AI hỗ trợ công chức xử lý và vận hành hệ thống thủ tục hành chính trên toàn quốc.
Đây không phải là một ý tưởng mới mẻ mà đã được VNPT chứng minh tính hiệu quả qua việc triển khai thí điểm thành công tại Trung tâm chuyển đổi số TP HCM và nhiều tỉnh thành khác. Nền tảng này hoạt động như một trợ lý ảo toàn diện, một bàn làm việc số tích hợp AI tạo sinh, được thiết kế để hỗ trợ cho hơn hai triệu cán bộ công chức, viên chức trên cả nước.
Hãy tưởng tượng một cán bộ công chức thay vì phải tốn hàng giờ tra cứu văn bản, quy định pháp luật chồng chéo, giờ đây chỉ cần đặt một câu hỏi bằng ngôn ngữ tự nhiên, trợ lý AI sẽ ngay lập tức cung cấp câu trả lời chính xác kèm theo trích dẫn nguồn. Khi cần soạn thảo một công văn hay báo cáo, AI có thể giúp tạo ra bản nháp đầu tiên, tóm tắt các tài liệu dài, kiểm tra lỗi chính tả và ngữ pháp. Nó có thể tự động hóa các quy trình lặp đi lặp lại, phân tích dữ liệu để đưa ra các gợi ý, giúp cán bộ công chức giải phóng thời gian khỏi các công việc thủ công để tập trung vào các nhiệm vụ đòi hỏi sự phân tích và ra quyết định chuyên sâu hơn.
Việc nhân rộng mô hình này trên toàn quốc sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong quản trị hành chính. Nó không chỉ giúp tăng năng suất lao động, giảm tải công việc cho cán bộ công chức mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch, nhất quán và chính xác trong việc thực thi chính sách. Người dân và doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi trực tiếp thông qua việc thủ tục hành chính được xử lý nhanh hơn, hiệu quả hơn và ít sai sót hơn. Đây là một bước đi cụ thể hóa chủ trương xây dựng Chính phủ số, hướng tới một nền hành chính phục vụ chuyên nghiệp và hiện đại.
Sự Cộng Hưởng Với Tầm Nhìn Quốc Gia
Ba đề xuất của VNPT không phải là những ý tưởng đơn lẻ mà hoàn toàn cộng hưởng và phù hợp với định hướng chiến lược của Chính phủ và các bộ ngành. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh kỳ vọng VNPT phải chủ động đầu tư, tiên phong làm chủ các công nghệ lõi như AI. Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cũng đã có một nhận định sâu sắc khi ví AI như một hạ tầng quốc gia thiết yếu giống như điện hay viễn thông, và khẳng định các ứng dụng quan trọng phải chạy trên hạ tầng AI Việt Nam.
Trước đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã ban hành danh mục các bài toán lớn, trong đó tập trung vào việc xây dựng trợ lý ảo và mô hình ngôn ngữ tiếng Việt. Kế hoạch thu hút các chuyên gia hàng đầu để xây dựng các mô hình AI Make in Viet Nam cũng cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Chính phủ.
Trong bối cảnh đó, các đề xuất của VNPT đến như một lời đáp, một sự xung phong của một doanh nghiệp nhà nước chủ lực, sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm lịch sử. Sự kết hợp giữa tầm nhìn của Chính phủ và năng lực triển khai của doanh nghiệp như VNPT hứa hẹn sẽ tạo ra những chuyển biến rõ rệt trong vòng 3 đến 5 năm tới, đặt nền móng vững chắc để Việt Nam không chỉ ứng dụng AI mà còn có thể làm chủ và sáng tạo ra công nghệ AI.
Kết Luận
Ba đề xuất chiến lược của VNPT không chỉ là câu chuyện về công nghệ, mà là câu chuyện về tầm nhìn, về khát vọng tự chủ và về tương lai của một quốc gia. Việc xây dựng hệ thống GPU quốc gia, phát triển mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt và ứng dụng AI trong nền hành chính công là ba mũi giáp công đồng bộ, giải quyết các vấn đề từ hạ tầng, công nghệ lõi cho đến ứng dụng thực tiễn. Nếu được triển khai thành công, chúng sẽ tạo ra một cú hích mạnh mẽ, không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh của VNPT mà còn thúc đẩy toàn bộ hệ sinh thái công nghệ số quốc gia, phục vụ hiệu quả cho Chính phủ, người dân và doanh nghiệp, và xa hơn là đưa trí tuệ Việt vươn ra thế giới. Đây chính là bước đi tiên phong cần thiết để biến khát vọng hóa rồng của Việt Nam trong kỷ nguyên số trở thành hiện thực.